Doğum sonrası lohusalıkta hangi belirtiler ortaya çıktığında doktora baş vurulmalıdır?

LOHUSALIKTA TEHLİKELİ BELİRTİLERİ NELERDİR :

Her ne kadar tümüyle normal seyreden bir hamilelik ve doğumun lohusalığı da sıklıkla sorunsuz seyretse de aşağıdaki yakınma veya belirtilerden birini gözlemlediğinizde doktora başvurmalı ve gerekli tetkik ve tedavinin yapılmasını sağlamalısınız.

Aşağıda yer alan belirtiler sizde mutlaka normaldışı bir durum varlığını göstermezler, ancak mutlaka doktor incelemesi gerektirirler.

ATEŞ :

Vücut ısısı yükselmesi yani ateş, en az iki adet ölçümde vücut ısısının 38 derece (santigrad) ve üzerinde olmasıdır ve her zaman aydınlatılması gereken bir durumdur.

Lohusalıkta en sık ateş nedeni memelerin aşırı dolgun olmasıdır (süt ateşi, lohusalık ateşi). Bunun dışında endomiyometrit (rahim ve rahim iç zarı enfeksiyonu) ve idrar yolu enfeksiyonu lohusalıkta sıklıkla ateş yapan iki enfeksiyon türüdür. Doğum kesisi yarasının enfeksiyonu, sezaryen cilt ve ciltaltı yarası enfeksiyonu da ender olarak ateşe neden olabilir. Ayrıca ateş, lohusalıkta tesadüfen geçirmekte olduğunuz diğer bir enfeksiyonun (grip, üst solunum yolu enfeksiyonu gibi) belirtisi olabilir.

KARIN AĞRISI

Lohusalıkta karın ağrısının en sık görülen nedeni rahimin "toparlanma" , veya “gerileme”, yani hamilelik öncesi döneme geri dönme sürecinde kasılması ve bunun anne tarafından "ağrı" olarak algılanmasıdır.

Bunun dışında endomiyometrit (rahim ve rahim iç zarı enfeksiyonu) ve idrar yolu enfeksiyonu da karın ağrısı şeklinde belirti verebilir.

AŞIRI KANAMA VE PARÇA DÜŞÜRME

Lohusalığın ilk günlerinde kanama normal kabul edilir. Ancak günlük kanama miktarının normal adet kanamasından iki kat veya daha fazla olması mutlaka doktor değerlendirmesi gerektirir. Muhtemel neden plasentanın bir parçasının rahim içinde kalması olabileceği gibi endomiyometrit (rahim ve rahim iç zarı enfeksiyonu) de söz konusu olabilir.

Kötü kokulu veya miktarca fazla akıntı

Lohusalık döneminde akıntı normal kabul edilir ve akıntının nitelikleri lohusalığın dönemine göre değişkenlik gösterir.

Lohusalık akıntısı veya "loşi" adı verilen akıntı doğumdan sonraki 4-6 hafta boyunca devam eden özel bir akıntı türüdür. Amacı rahimin içindeki "hamileliğe bağlı kalıntıların" atılmasıdır. İlk günlerde kanama şeklinde olan bu akıntı kısa zamanda pembeleşir, daha sonra rengi sararır ve nihayet beyazlaşarak lohusalık bittiğinde tümüyle biter.

Hamilelik öncesi dönemde fizyolojik (herhangi bir soruna bağlanmayan) akıntısı olan kadınlarda lohusalık bittiğinde bu fizyolojik akıntı genellikle geri döner.

Lohusalık akıntısı özellikle sabah kalktığınızda daha fazla olabilir. Bunun nedeni gece boyunca yatmaya bağlı olarak vajinada biriken akıntının ilk ayağa kalktığınızda nispeten daha hızlı boşalmasıdır.

Yukarıdakilerden farklı özellikler taşıyan her akıntı doktor tarafından değerlendirilmelidir.

Kötü kokulu bir akıntı enfeksiyon belirtisidir. Özellikle beraberinde karın ağrısı ve ateş gibi belirtiler de söz konusu olduğunda sıklıkla endomiyometrit (rahim ve rahim iç zarı enfeksiyonu) söz konusudur. Tek başına kötü kokulu akıntı basit bir bakteriyel vajinit belirtisi olabileceği gibi doğum kesisiyle normal doğum yapmış olan annelerde kesi tamir edilirken kanamanın görüş sahasını kapatmasını engellemek amacıyla vajinaya yerleştirilmiş ve tamir sonrası çıkarılması unutulmuş bir tampon da söz konusu olabilir.

Köpüklü bir akıntı trikomonas enfeksiyonuna işaret ederken, peynir kesiği gibi bir akıntı ve beraberinde vajina veya vulvada kaşıntı sıklıkla bir mantar enfeksiyonuna işaret eder.

ACAKLARDA ŞİŞLİK VE AĞRI

Hamilelik dönemi toplardamarlarda pıhtı oluşumuna zemin hazırlar ve bu risk lohusalığın ilk günlerinde devam eder. Derin ven trombozu (DVT) adı verilen durum kendini tıkanıklık oluşan bölgenin gerisinde kızarıklık, ağrı, şişme ve bölgesel ısı artışı şeklinde belli eder. Bu belirtilerin tümü birden oluşabileceği gibi özellikle hastalığın başında yalnızca biri söz konusu olabilir.

DVT tedavi edilmediğinde toplardamar içinde oluşan pıhtı yerinden kalkarak akciğer atardamarlarından birinin tıkanmasına neden olabilir. Pulmoner emboli ("akciğer damarı tıkanıklığı") adı verilen bu durum anne ölümlerinin başta gelen nedenlerinden biridir. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerin varlığında en kısa zamanda doktora başvurulmalı ve tedaviye hemen başlanmalıdır.

Memelerde aşırı ağrı, ısı artışı, bölgesel kızarıklık

Memelerde emzirme döneminde çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Bu sorunlar basit bir dolgunluk şeklinde olabileceği gibi bakterilerin meme(ler)de enfeksiyon yapması (mastit) söz konusu olabilir.

Her iki durumda da memelerden birinde veya ikisinde ısı artışı, dolgunluk, ağrı ve vücut ısısında artış söz konusudur. Bunlara ek olarak memelerden birinin diğerine göre çok daha ağrılı olması, o meme üzerinde "baş vermiş" bir absenin ele gelmesi meme absesi düşündürür. Meme absesi sıklıkla erken aşamalarında tedavi edilmemiş basit bir mastit sonucunda gelişir.

Memelerin aşırı dolgunlaşması durumunda sıklıkla birkaç tedbirle tedavi sağlanırken, mastit durumunda sıklıkla antibiyotik tedavisi gerekir. Abse ise cerrahi bir işlemle boşaltılması gereken bir durumudur. Meme enfeksiyonu belirtilerinin erken tanınması ve tedavisi abse gelişiminin önlenmesi açısından önemlidir.

Bariz ruhsal değişiklikler

Lohusalık depresyonu anne tarafından her zaman farkedilmeyebilir. Bu nedenle başta kadının eşi olmak üzere ailenin diğer bireylerinin doktora başvurulması gereken durumları tanıması önemlidir.

Perine bölgesinde ağrı

Normal doğum yapmış ve özellikle de doğum esnasında doğum kesisi uygulanmış annelerin bu belirtiye çok duyarlı olmaları gerekir. Kesi tamir edildikten sonraki ilk saatlerde bölgede ortaya çıkan ve ağrı kesicilere cevap vermeyen bir ağrı bir bölgede bir kan toplanmasına işaret edebilir.

Yine ilk günlerde ortaya çıkan ağrı dikişlerin açıldığının veya dikiş bölgesinde enfeksiyon geliştiğinin bir belirtisi olabilir.

Doğum kesisi veya sezaryen dikişlerinde ağrı, akıntı, bölgede kızarıklık

Bu belirtiler bölgesel bir enfeksiyona işaret ederler ve doktor tarafından değerlendirilmelidirler.

Makattan kanama

Hamilelik dönemi basur oluşumu için zemin hazırlar ve risk lohusalığın ilk günlerinde de devam eder. Özellikle dışkının kanla boyalı olduğunun görülmesi beraberinde ağrı olsa da olmasa da mutlaka doktor değerlendirmesi gerektiren bir durumdur.

Değerlendirme gerektiren diğer belirtiler

İdrar yaparken yanma (idrar yolu enfeksiyonuna işaret eder), idrar boşaltamama hissi (doğum kesisi ağrısı idrarın tümüyle boşaltılmasını engellediğinde bu his ortaya çıkabilir), halsizlik-uykuya eğilim-üşüme gibi kansızlık belirtileri, gaz veya dışkı kaçırma (doğumda perinenin ileri derecede yırtılması neticesinde gaz ve dışkı tutucu mekanizmanın hasar görmesi) gibi belirtiler doktor değerlendirmesi gerektiren diğer durumlardır.